Jak wykonać odciąg (wyciąg) trocin?

Współczesne tartaki, producenci palet, stolarnie i warsztaty coraz częściej stawiają na efektywność oraz aspekty BHP. Dlatego odciąg trocin staje się nieodzownym elementem wyposażenia. Taki system nie tylko pomaga utrzymać porządek, ale również umożliwia odzysk materiału i chroni zdrowie pracowników, minimalizując ryzyko wdychania pyłu. Co więcej, zmniejsza zagrożenie pożarowe – kluczowy aspekt w miejscach, gdzie drewno odgrywa główną rolę.

Jak działa odciąg trocin?

Odciąg trocin to system, który usuwa cząstki drewna (jak trociny, wióry, zrębki) i pył unoszący się w powietrzu z miejsc ich powstawania, takich jak warsztaty czy hale produkcyjne, a następnie transportuje je do zbiorników, silosów, worków Big-Bag, kontenerów samochodowych lub do dalszego przetworzenia (np. do linii do produkcji pelletu drzewnego).

Podstawowe elementy systemu odciągu trocin

Systemy odciągu trocin (odpylania) składają się zwykle z kilku kluczowych komponentów, które razem tworzą sprawnie działającą całość:

• Cyklon i/lub filtr (stacja filtrująca, odpylacz) – oddziela trociny od powietrza, dzięki temu możliwe jest uwolnienie materiału do zbiornika bez rozdmuchiwania,
• Instalacja rurowa – umożliwia efektywny transport trocin. Przekroje instalacji muszą być dobrane w taki sposób, aby w każdym jej miejscu zachować odpowiednią prędkość przepływu powietrza, zapewniającą unoszenie materiału bez nadmiernych strat ciśnienia (mocy).
• Wentylator transportowy („dmuchawa” do trocin)– generuje odpowiednią różnicę ciśnień i przepływ powietrza konieczny do poderwania trocin, wiórów i pyłu do rurociągu.
• Zawór celkowy (śluza celkowa, podajnik celkowy) – zapewnia oddzielenie ciśnień między elementami instalacji, takimi jak cyklon, filtr czy przesypnia a otoczeniem zewnętrznym, umożliwiając tym samym przepływ materiału.
• Łapacze (chwytaki) klocków – w liniach technologicznych, w których istnieje ryzyko wpadnięcia klocków, zrzynów i innych dużych elementów stosuje się chwytacze klocków zabezpieczające wentylator, śluzę celkową i inne elementy przed uszkodzeniem.
• Systemy zabezpieczeń przeciwpożarowych i przeciwwybuchowych – w zależności od stopnia zagrożenia oraz wymagań inwestora stosuje się różnego rodzaju zabezpieczenia takie, jak suche piony, wykrywanie i gaszenie iskier, klapy zwrotne, panele dekompresyjne, systemy tłumienia wybuchu, urządzenia wykonane zgodnie z dyrektywą ATEX.

Zrozumienie funkcji każdego z tych elementów to podstawa potrzebna do stworzenia wydajnego i niezawodnego systemu odciągowego. Diabeł tkwi w szczegółach, dlatego warto poświęcić czas na dokładne zaplanowanie każdego aspektu systemu. Szczególnie istotny jest prawidłowy dobór przekrojów rurociągu, mocy i charakterystyki ciśnieniowej wentylatora oraz rozmiaru cyklonu.

Rodzaje urządzeń do odciągu trocin

Dobór odpowiedniego urządzenia do odciągu trocin to kluczowy krok. W zależności od charakteru pracy dostępne są rozwiązania o różnej trwałości i wydajności. Pomijając rozwiązania importowane z Chin, dostępne są wentylatory w wersjach standardowych oraz wersjach o podwyższonej odporności na zużycie. Podobnie rurociągi dostępne są w wersji lekkiej (rury z blachy ocynkowanej o grubości 0,7-1,0 mm) oraz ciężkiej (rury spawane ze stali konstrukcyjnej lub stali Hhardox, zwykle o grubościach ścianek 2 mm i większych). Rurociągi w wersji lekkiej są powszechnie stosowane do odciągu drobnych pyłów, głównie w stolarniach, natomiast rurociągi w wersji ciężkiej są stosowane typowo w tartakach, zakładach produkujących palety, pellet drzewny, zrębkę, galanterię ogrodową itp. Na rynku dostępne są zarówno stacjonarne odciągi trocin, jak i mobilne systemy, które można dostosować do indywidualnych potrzeb. Każdy z tych wariantów ma swoje zalety i ograniczenia, dlatego warto dokładnie przeanalizować swoje potrzeby, aby wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do indywidualnych wymagań.

Odciąg stacjonarny czy mobilny – który lepiej pasuje do Twoich potrzeb?

Decyzja między odciągiem stacjonarnym a mobilnym zależy od charakteru pracy i dostępnej przestrzeni. Oto porównanie tych dwóch rozwiązań:

Wybór zależy od wielkości warsztatu, rodzaju wykonywanych prac oraz sposobu dalszego przetwarzania odpadów. Dla większych zakładów zwykle lepszym wyborem będzie odciąg stacjonarny, natomiast dla mniejszych warsztatów – mobilny.

Jak zaplanować miejsce zrzutu trocin?

Planowanie miejsca zrzutu trocin to krok, który często bywa pomijany, a niesłusznie. Dobrze zaprojektowane miejsce zrzutu może znacząco poprawić efektywność systemu i ułatwić zarządzanie odpadami. Oto, co warto uwzględnić:

• Dostępność przestrzeni – należy upewnić się, że miejsce zrzutu jest łatwo dostępne.
• Możliwość rozbudowy – nasze doświadczenie wskazuje, że często wraz z rozbudową zakładów do tego samego zbiornika trocin wprowadza się materiał z kolejnych linii produkcyjnych za pomocą oddzielnych systemów odciągu trocin budowa.
• Odległość od maszyn obróbczych – im mniejsza jest odległość od miejsca zrzutu trocin do najbardziej oddalonej maszyny, tym mniejsze są opory przepływu instalacji i zapotrzebowanie na ciśnienie generowane przez wentylator.
• Odległość od granicy działki i sąsiednich zabudowań – ze względu na generowany hałas oraz zapylenie (szczególnie w instalacjach niewyposażonych we filtry), zaleca się oddalenie miejsca zrzutu trocin od granicy działki aby spełniać dopuszczalne normy emisji i nie powodować uciążliwości dla sąsiadów.

Najczęstsze problemy i ich rozwiązania

Jak radzić sobie z zapychaniem odciągu trocin?

Problem zapychania odciągu trocin występuje najczęściej w źle zaprojektowanych instalacjach odciągu trocin lub w instalacjach z pracą naprzemienną maszyn, w których ilość powietrza nie jest prawidłowo zbilansowana za pomocą zasuw (przepustnic). Ponieważ jest to złożone zagadnienie, nie będziemy go tu dokładnie opisywać – zapraszamy do kontaktu z nami, abyśmy mogli omówić Państwa konkretny problem. Kolejną grupą problemów są zatory spowodowane dużymi elementami (zrzynami, klockami), które niepożądane dostały się do instalacji – wówczas polecamy zapoznanie się z naszą ofertą łapaczy klocków.

Jak radzić sobie ze zużyciem ściernym elementów odciągów trocin?

Poza oczywistą metodą, czyli wymianą zużytych elementów na nowe istnieje szereg innych sposobów na radzenie sobie ze zużyciem ściernym, m. in.

• Zastosowanie elementów o grubszej ściance;
• Zastosowanie elementów wykonanych ze stali trudnościeralnej HARDOX/RAEX. Uwaga – niektórzy producenci szczycą się stosowaniem stali Hardox w standardowych produktach, jednak są to warianty o najmniejszej twardości, zwykle spawane w niewłaściwy sposób powodujący kruche pękanie lub niewłaściwą mikrostrukturę osłabiającą materiał;
• Zastosowanie instalacji podciśnieniowej lub eżektorowej (inżektorowej, strumienicowej), gdzie wentylator nie przetłacza transportowanego medium;
• Zastosowanie kolan o większym promieniu ugięcia osi oraz kolan z wybiegiem (z przedłużonym odcinkiem prostym);